Regelmatig hoor ik mijn cliënten zeggen dat ze wel een testament hebben, maar dat dit niet van belang is, omdat de wet toch alles regelt. Dit is een misvatting. Een testament gaat vóór de wettelijke regeling. Dit betekent dat de wettelijke regeling niet van toepassing is op de punten waar het testament van afwijkt. Bij een wat ouder testament is het dus raadzaam door de notaris te laten bekijken of het testament nog steeds de juiste regeling biedt.
Een ander punt is dat het testament gemaakt is met het oog op de persoonlijke situatie die bestond op het maken van het testament. Is deze situatie gewijzigd, dan kan het van belang zijn om het testament te vernieuwen. Deze kwestie was aan de hand in het geval waarover het Gerechtshof Den Haag op 7 februari 2017 moest oordelen.
Vader en moeder hadden twee kinderen. Zij hadden beiden een testament gemaakt waarin zij een regeling hadden getroffen om ervoor te zorgen dat de langstlevende goed verzorgd achter zou blijven. Voor het geval de langstlevende zou overlijden, hadden zij bepaald dat het wettelijke erfrecht van toepassing zou zijn. Eerst overleed vader. Hierbij was de eerste regeling van toepassing. Na het overlijden van vader hertrouwde moeder en overleed vervolgens. Wie waren nu erfgenamen? Volgens het testament zou de wettelijke regeling van toepassing zijn. De notaris die de nalatenschap behandelende, meende dat dit betekende dat de tweede echtgenoot en de kinderen erfgenamen waren.
Het Hof oordeelde echter anders: “Bij het formuleren van haar uiterste wil heeft de toenmalige gezinssituatie bij erflaatster centraal gestaan en voor haar is nadien er geen aanleiding geweest om de wil die zij in 1980 heeft geformuleerd en vastgelegd in haar uiterste wil te veranderen.” De conclusie was dat de tweede echtgenoot geen erfgenaam was en dat de hele nalatenschap naar de kinderen ging.
Het is bij een uitspraak van een rechtbank altijd de vraag of de hoogste rechter, de Hoge Raad, hetzelfde zou oordelen. Het maakt echter wel duidelijk dat het erg belangrijk is om een notaris naar uw testament te laten kijken als de gezinssituatie veranderd, bijvoorbeeld als u gaat hertrouwen of al hertrouwd bent na echtscheiding of overlijden van uw echtgenoot. U kunt er dan niet zonder meer van uitgaan dat uw nieuwe echtgenoot erfgenaam zal zijn. Een nieuw testament kan ervoor zorgen dat er duidelijkheid is over de vraag of de nieuwe echtgenoot erfgenaam is of juist niet en maakt zo een einde aan de onduidelijkheid die de oorzaak was van deze rechterlijke uitspraak.
Het advies bij wijziging van de persoonlijke situatie is dan ook: laat uw bestaande testament beoordelen door een notaris.